Status osoby najbliższej bez ślubu

Nowa ustawa wprowadza możliwość zawarcia umowy o wspólnym pożyciu przed notariuszem, która nadaje parom nieformalnym — także jednopłciowym — szereg praw dotychczas dostępnych tylko dla małżeństw. Dokument ten stanie się podstawą do korzystania z przywilejów takich jak dziedziczenie, wspólnota majątkowa czy dostęp do informacji medycznej partnera.

Renta rodzinna i zasiłek opiekuńczy dla partnerów

Dzięki zmianom osoby żyjące w nieformalnym związku otrzymają prawo do renty rodzinnej po zmarłym partnerze, którą od 2025 roku przewiduje się na poziomie 85–95% świadczenia zmarłego (min. ok. 1900 zł). Ponadto osoby opiekujące się niesamodzielnym partnerem zyskają prawo do zasiłku opiekuńczego z elastycznym limitem od 14 do 60 dni.

Koniec podatków od spadków i wspólne rozliczenia PIT

Najważniejsze zmiany finansowe to zwolnienie z podatku od spadków i darowizn, które wcześniej mogło wynosić nawet 20%. Pary, które zdecydują się na ustanowienie wspólności majątkowej, zyskają również prawo do wspólnego rozliczania podatku dochodowego (PIT) oraz zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC), m.in. przy zakupie nieruchomości.

Wspólny majątek, kredyt i ochrona prawna

Dzięki podpisanej umowie notarialnej pary będą mogły ustanowić wspólność majątkową, co ułatwi kupno mieszkania i zaciągnięcie wspólnego kredytu. Ustawa zabezpiecza ich też przed roszczeniami osób trzecich o część majątku, takimi jak zachowek ze strony rodziny zmarłego partnera.

Dostęp do informacji medycznej i wspólne ubezpieczenie

Partner, który nie jest małżonkiem, zyska prawo do informacji o stanie zdrowia drugiej osoby oraz dostęp do jej dokumentacji medycznej. Pracujący partner będzie też mógł objąć drugą osobę wspólnym ubezpieczeniem zdrowotnym, co do tej pory było możliwe tylko w przypadku małżeństw.

Dla kogo jest ta ustawa?

W Polsce żyje około 550–900 tys. par heteroseksualnych i 50–100 tys. par jednopłciowych w nieformalnych związkach. Ustawa o osobie najbliższej to elastyczne narzędzie, które pozwala samodzielnie decydować o zakresie elementów umowy, np. wspólności majątkowej, alimentów czy ochrony testamentowej, bez konieczności zawierania małżeństwa.

Kompromis zamiast rewolucji

Projekt skupia się na praktycznych rozwiązaniach, które mają szansę na akceptację polityczną i wdrożenie w 2025 roku. Choć nie reguluje kwestii dotyczących dzieci ani nie nadaje statusu małżeństwa, wprowadza realne zabezpieczenia majątkowe, podatkowe i zdrowotne dla par bez ślubu.

„To krok, który daje parom bezpieczeństwo finansowe, majątkowe, zdrowotne i dowód, że państwo może wspierać różne formy życia rodzinnego.” — przedstawicielka rządu

Źródło: forsal.pl