Surowce krytyczne i deficytowe dla Polski

Trwają prace nad dokumentem wskazującym surowce deficytowe dla polskiej gospodarki. Dotyczy to przede wszystkim surowców krytycznych, mających kluczowe znaczenie dla rozwoju i bezpieczeństwa ekonomicznego kraju, w tym dla transformacji energetycznej.

Zależność od Chin i rosnące ograniczenia eksportowe

Według Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE) Polska ma obecnie około 30 krytycznych zależności importowych z Chin, kraju, który od 2023 roku rozszerza restrykcje eksportowe na metale ziem rzadkich i inne surowce krytyczne. Od 9 października 2025 r. ograniczenia nakładane przez Pekin dotyczą już 11 pierwiastków, m.in. magnezu i molibdenu, z których wiele ma kluczowe zastosowanie w sektorach zbrojeniowych, energetycznych i motoryzacyjnych.

"Pekin w szczególności chce ograniczyć wykorzystywanie tych surowców w sektorach zbrojeniowych i podwójnego zastosowania. Ponadto, restrykcje obejmują foreign direct product rule (FDRP), które nakładają obowiązek uzyskania chińskiej licencji eksportowej na produkty z ich zawartością" — eksperci PIE

Znaczenie metali ziem rzadkich dla transformacji energetycznej

Metale ziem rzadkich to surowce krytyczne niezbędne m.in. w sektorach motoryzacyjnym, energetycznym (zwłaszcza CleanTech) oraz elektronicznym. Polska nie posiada własnych złóż takich surowców jak antymon, german, grafit, lit i mangan, które w 90-100 proc. sprowadzane są z zagranicy, podobnie jak platynowce, tytan czy wanad.

Polityka surowcowa państwa i aktualizacje list surowców

Ministerstwo Klimatu i Środowiska przypomina, że w ramach Polityki Surowcowej Państwa przygotowano prognozy zapotrzebowania na surowce strategiczne i krytyczne do 2030, 2040 i 2050 roku. Aktualnie prowadzone są prace nad dokumentem „Aktualizacje surowcowe”, który określi skalę deficytowości tych surowców oraz wskaże najważniejsze grupy deficytowe na potrzeby polskiej gospodarki.

Strategia i wyzwania przyszłości

Polska intensyfikuje prace nad zwiększeniem dostępu do własnych złóż surowców krytycznych, m.in. przez Wieloletni Krajowy Program Poszukiwań Surowców Krytycznych, realizowany zgodnie z unijną dyrektywą The European Critical Raw Materials Act (CRMA). Wdrażane są też nowe standardy, które mają ograniczyć zależność od importu spoza UE, szczególnie z Chin, i zwiększyć udział surowców pochodzących z krajowego wydobycia, przetwarzania i recyklingu.

Jednak utrzymanie równowagi między ambicjami a realną dostępnością zasobów pozostaje wyzwaniem, co potwierdza doświadczenie z gazem łupkowym – duże nadzieje, ale ograniczone efekty wydobywcze.

Źródło: nettg.pl